U arenama starog Rima nisu se borili samo muškarci.
Iako su bile retka pojava, žene koje su se borile u arenama – gladijatorke – zaista su postojale. Za to postoje brojni arheološki i istorijski dokazi. Sve do III veka naše ere, gladijatorke su se borile kao Amazonke, kada ih je zabranio car Septimije Sever.
Larinskim dekretom Tiberije je senatorskim ćerkama i rođakama zabranio da treniraju ili da zarađuju kao gladijatorke.
Ipak, taj antički izvor ne ukazuje nužno na to da su se i tada žene još uvek borile u areni. U antičkoj literaturi, a naročito u delima Svetonija, Marcijala i Stacija, najviše gladijatorskih borbi u kojima su učestvovale žene pominje se za vreme Domicijana.
Osim žena, Dion Kasije pominje da su u gladijatorskim borbama učestvovala i deca, i to na igrama koje je 66. godine naše ere organizovao Neron.
Prvi put gladijatorke se javljaju na igrama organizovanim u čast jermenskog kralja Tiridata, a u doba rimskog imperatora Nerona. Petronije u svom delu Satirikon pominje gladijatorku koja se bori iz dvokolice u keltskom stilu. Sa slika i mozaika se može zaključiti da su se borile obnaženih grudi i da su retko nosile šlemove, bez obzira kom tipu gladijatora pripadale.
Prema izvorima, izgleda da su se žene borile uglavnom noću. Imajući u vidu da je noć bila rezervisana za glavne i veoma važne gladijatorske igre, može se zaključiti da su borbe u kojima su učestvovale gladijatorke bile važne i retke. Većina modernih naučnika smatra da je pojava gladijatorki bila novina, s obzirom da se o njima pisalo na taj način.
U delima koja je napisao Juvenal dolazi do najoštrijeg osuđivanja ženskih gladijatorskih borbi, a iz njih se može zaključiti da su gladijatorke poticale uglavnom iz viših klasa i uglednih porodica.
Na reljefu iz I ili II veka iz Halikarnasusa mogu se videti dve žene obučene u teške oklope kako se bore jedna protiv druge. Pored likova stoje reči „Amazonk“ i „Ahilija“, kao i natpis koji govori da su se obe časno povukle iz arene.
Ženski skelet otkriven je u londonskoj opštini Sadark 2001. godine i identifikovan je kao skelet gladijatorke. Identifikacija je urađena na osnovu toga što je uprkos bogatstvu telo sahranjeno kao odbačeno, van glavnog groblja. U grobu su pronađene keramičke lampe sa likom Anubisa, lampe sa likom palog gladijatora i činije sa izgorelim šišarkama borova. Jedini borovi u Britaniji u to vreme bili su posađeni oko Londonskog amfiteatra, jer su šišarke određene vrste tradicionalno paljenje tokom igara. Većina stručnjaka smatra da je identifikacija pogrešna, ali u Londonskom muzeju veruju da je stepen tačnosti oko 70 odsto.
Drugog jula 2010. godine,Bi-Bi-Si je objavio da su arheolozi u Herefordširu otkrili ostatke osobe za koju se veruje da je bila gladijatorka. Osoba je sahranjena u drvenom kovčegu osiguranom sa tri gvozdene trake i brojnim ekserima u čučećem položaju. Takav kovčeg ukazivao je na status preminule osobe. Kada su ga uklonili, kosti nogu i ruku su bile neobično teške sa jakim zglobovima, što je ukazivalo na veoma jake mišiće. Karlica i glava su, međutim, jasno ukazivali da se radi o ženi.
(nationalgeographic)
