уторак, 7. јануар 2025. - 09:47

ISTORIJSKA BLAGA KOJA SU OTKRIVENA SASVIM SLUČAJNO

Mnogi arheolozi će se složiti da je sreća glavni deo potrage za istorijskim predmetima. Zapravo, mnoge značajne stvari su otkrivene upravo tako što je osoba koja se ne bavi tim poslom sasvim slučajno naletela na neki objekat ili predmet za koji se ispostavilo da je izuzetno važan za dalja istraživanja. Pogledajte neke od najvažnijih arheoloških otkrića do kojih se došlo sasvim slučajno:

Pećina Lasko

U septembru 1940. godine četvoro francuskih tinejdžera lutalo je šumom kad je njihov pas počeo da njuška misterioznu rupu u zemlji. Nakon što su u nju ubacili kamen, dečaci su otkrili ogromnu podzemnu pećinu čiji su zidovi ukrašeni sa oko 2.000 drevnih slika i gravura. Zapanjeni tinejdžeri su se prvo dogovorili da sami istraže pećinu u tajnosti, da bi potom svog učitelja obavestili o ovom neverovatnom otkriću, a učitelj je ubedio stručnjake da dođu i potvrde autentičnost pećinskih crteža. Ubrzo se reč o pećini Lasko proširila Evropom i postala je poznata kao Sikstinska kapela praistorijske umetnosti. Istoričari su kasnije procenili starost ovih slika na 15.000-17.000 godina, a mnogi veruju da je pećina svojevremeno bila poprište verskih i lovačkih obreda naroda koji su živeli u starijem kamenom dobu.

Ratnici od terakote

Godine 1974. grupa kineskih seljaka imala je priliku da otkrije nešto neverovatno: grob prvog vladara iz dinastije Ćin. Tim od sedam ljudi kopao je bunar u blizini grada Sian, kad je jedan od ašova udario u glavu zakopane statue. Ljudi su prvobitno pomislili da su otkrili bronzanu statuu Bude, ali kad su arheolozi nastavili sa iskopavanjima, pronašli su oko 8.000 ratnika od terakote u prirodnoj veličini, kao i konje i kočije koji su napravljeni u trećem veku p.n.e. da bi čuvali vladara Ćin Ši Huanga u zagrobnom životu. Grob i vojnici, od kojih svaki ima jedinstven lik, danas su jedno od najvažnijih arheoloških otkrića u celoj Kini.

Miloska Venera

Pre nego što je postala jedna od najpoznatijih statua na svetu, Miloska Venera provela je vekove zatrpana na grčkom ostrvu Milos. Ova figura bez ruku otkrivena je 1820. godine kad je seljak po imenu Jorgos Kentrotas slučajno naleteo na nju pokušavajući da izvuče mermerne blokove iz gomile drevnih ruševina. Pronalazak je istog trena privukao pažnju Olivijea Vutjea, francuskog oficira koji je u tom trenutku iskopavao antikvitete u blizini. Nakon što je podmitio Kentrotasa da mu pomogne, Vutje je iskopao i donji deo statue, odnosno Venerine noge. Kasnije je ubedio francuskog ambasadora u Otomanskom carstvu da otkupi ovu figuru koja je zatim 1821. godine predstavljena kralju Luju XVIII i poklonjena muzeju Luvr. Istoričari umetnosti od tada raspravljaju da li je figura oblikovana tako da predstavlja grčku boginju Afroditu, ali ni dan danas nije poznato šta je mogla da drži u rukama koje nikad nisu pronađene.

Podzemni grad Derinkuju

Kameni pejzaž turskog regiona Kapadokija dom je desetinama podzemnih gradova koje su njeni drevni stanovnici ručno gradili od vulkanskog pepela. Jedan od najdetaljnije izrađenih gradova je Derinkuju koji ima čak 18 spratova i dovoljno mesta da se smesti oko 20.000 ljudi. Neverovatno je da je ovo mesto otkriveno tek 1963. godine kada je lokalni stanovnik razvalio zid dok je renovirao kuću i tom prilikom otkrio prolaz koji vodi do ogromne mreže kamenih tunela i komora. Stručnjaci još uvek nisu sigurni ko je izgradio ovaj grad i kad, ali iskopavanjima je utvrđeno da su ovde postojale dvorane za sastanke, bunari sa svežom vodom, prodavnice, štale, a na vrhu postoji ogromni kamen koji je zatvarao ulaz u grad i služio da zaštiti svoje građane od velike opasnosti.

Kamen iz Rozete

Replika kamena na izložbi u Španiji.
Replika kamena na izložbi u Španiji.

Kada je započeo svoju invaziju na Egipat u 18. veku, Napoleon Bonaparta je poveo sa sobom tim naučnika i istoričara koji su bili zaduženi za prikupljanje relikvija i proučavanje istorije ove zemlje. Ovaj takozvani Egipatski institut pokazao se posebno korisnim 1799. godine kad su vojnici predvođeni Pjer-Fransoom Bušarom naišli na veliku ploču od bazalta dok su rušili stare zidine kako bi ojačali francusku tvrđavu u blizini grada Rozeta. Institut je ubrzo utvrdio da se radi o kamenu iz drugog veka p.n.e. sa zakonom koji je propisan u Memfisu u ime kralja Ptolomeja V, isklesanom na tri jezika: starogrčkom, narodnom i hijeroglifima. Predvođeni Žan-Fransoom Šampolionom i Tomasom Jangom, lingvistički stručnjaci su proveli narednih 20 godina pokušavajući da dešifruju hijeroglife. Ovo otkriće je kasnije pomoglo kod dešifrovanja drugih primera hijeroglifskih zapisa koji su bili potpuno nerazumljivi.

Svici sa Mrtvog mora

Svici sa Mrtvog mora sadrže neke od najranijih poznatih delova Biblije, ali možda nikad ne bi bili pronađeni da nije bilo grupe arapskih tinejdžera. Godine 1947. grupa mladih Beduina čuvala je svoje stado u blizini drevnog grada Jerihona. U potrazi za igubljenom kozom, jedan dečak je bacio kamen u obližnju pećinu i bio začuđen neobičnim zvukom koji je dopirao iz nje. Kada je otišao u pećinu da vidi šta je to, pronašao je nekoliko posuda koje sadrže zbirku drevnih papirusa sa spisima. Ne znajući pravu vrednost ovih svitaka, dečaci su ih prodali za male pare trgovcu antikviteta iz Vitlejema. Saznavši koliko spisi zaista vrede, mladi Beduini su se dali u potragu i pronašli čitavu kolekciju svitaka koji danas spadaju među najznačajnija otkrića 20. veka.

Uluburunska olupina

Godine 1982., ronilac Mehmet Čakir koji je tražio sunđere u Sredozemnom moru u blizini turske obale Uluburum, naišao je na 15 metara dugu olupinu broda. Olupina je bila pod vodom toliko dugo da je veliki deo njenog trupa nestao, ali je Čakir primetio nekoliko keramičkih posuda, kao i stotine poluga od stakla, bakra i kalaja. Podvodni arheolozi su posle toga proveli deset godina proučavajući Uluburunsku olupinu i posle više od 20.000 odlazaka pod vodu, uspeli su da oporave riznicu kasnog bronzanog doba koja je nosila različite relikvije, od slonovih kljova i zuba nilskog konja, pa do raznog nakita i skarabeja, svete bube, na kom je ispisano ime kraljice Nefertiti. Iako je došlo do otkrića da je brod star oko 3.300 godina, naučnici još uvek ne znaju odakle potiče. Teret bakra sa broda vodi poreklo sa Kipra, ali su pronađeni i mikenski, asirski, hananski i egipatski artefakti što je mnoge dovelo do zaključka da je to bio trgovački brod sa međunarodnom posadom.

(Kafenisanje)

Slični članci