Avarska nekropola ili Čelarevo je arheološki lokalitet u blizini istoimenog naselja, južno od Bačke Palanke. Nalazište, koje je datirano u kraj VIII i početak IX veka, obuhvata naselje sa nekropolom u kojoj je otkriveno oko 650 grobova koji su pripadali trima različitim etničkim grupacijama. Sam lokalitet se danas nalazi pod zaštitom države kao arheološko nalazište od izuzetnog značaja[1][2], ali se i pored toga zemlja sa tog prostora koristi za izradu opeke, čime se direktno ugrožava samo nalazište.
Opis lokaliteta
Istraživanja lokaliteta su započeta 1972. godine, na mestu koje se nalazi 500 metara severno od leve obale Dunava i na njemu je otkrivena nekropola sa oko 650 grobova koji su pripadali trima različitim narodima koji su na tom prostoru živeli istovremeno. Uz sam Dunav, otkriveni su tragovi naselja koje se pružalo dužinom od 4 kilometra, a u njegovom sklopu je otkriveno i nekoliko zlatarskih radionica. Na osnovu analize pronađenih ostataka, grobovi, a samim tim i sam grad, su datirani na kraj VIII i početak IX veka.
Narod šamanističkog verovanja (Avari) je pravio grobove pravougaonog oblika sa ravnim dnom u koji je pokojnik sahranjivan bez ili u sanduku, dok su mu pod noge smeštane zdele sa hranom i pićem. U sklopu ove grupe grobova, izdvajaju se grobovi u kojima su sahranjivani konjanici. U njima su pored samog pokojnika, pronađeni ostaci ritualno žrtvovanog konja, pokojnikov bogato ukrašeni kožni pojas i oprema za jahanje (sedlo i bogato ukrašen oglav).
Narod judaističkog verovanja (Hazari) je pravio grobove sa nišama koji su označavani rimskim opekama na kojima su urezivane menore, etrozi i lulavi. Pronađeno je i nekoliko natpisa, koji su protivmačeni kao Jehuda ili Jahve i Izrael.
Sloveni su pravili plitke grobove u kojima su pronađeni skromniji grobni prilozi u odnosu na one koji su pripadali drugim dvema grupama. Među ovom grupom grobova pronađene su i urne u kojima su se nalazili spaljeni ostaci pokojnika.
